Kategoria: Aktualności

W dniu 10 stycznia 2025 r. niemieckie służby weterynaryjne poinformowały o stwierdzeniu pierwszego od 37 lat przypadku pryszczycy u trzech wołów domowych (water Buffalo; Bubalus bubalis), utrzymywanych hobbystycznie w gospodarstwie liczącym łącznie 14 sztuk zwierząt. Gospodarstwo zlokalizowane jest w odległości około 70 km od granicy z Polską, w gminie Hoppegarten, w powiecie Maerkisch-Oderland, kraj związkowy Brandenburgia. Władze Brandenburgii wprowadziły 72-godzinny zakaz przemieszczeń zwierząt, obowiązujący od 11 stycznia br. Wyznaczono obszary objęte ograniczeniami: zapowietrzony w promieniu 3 km od ogniska oraz zagrożony w promieniu 10 km wokół ogniska. Rozpoczęto dochodzenie epidemiologiczne w celu ustalenia źródła choroby. W promieniu 1 km uśmiercono wszystkie zwierzęta z gatunków wrażliwych.

Pryszczyca (Foot and mouth disease – FMD) jest zakaźną i zaraźliwą chorobą wirusową zwierząt parzystokopytnych domowych oraz dzikich. Na zakażenie najbardziej wrażliwe jest bydło, następnie świnie, owce i kozy. Chorobę wywołuje wirus z rodzaju Aphtovirus należący do rodziny Picornaviridae. Kraj, w którym wystąpi FMD, narażony jest na bardzo duże straty ekonomiczne w przemyśle mięsnym oraz hodowli, a także obowiązkową likwidację stad, w których stwierdzono zakażenie.

Choroba nie jest groźna dla ludzi.

Drogi zakażenia:

Zakażone zwierzęta wydalają wirus z wydychanym powietrzem, wydzielinami oraz wydalinami. Największa koncentracja wirusa znajduje się w płynie surowiczym i nabłonku pojawiających się pęcherzy. Zwierzęta mogą być nosicielami wirusa nawet do kilku lat.

Źródła zakażenia:

• zakażone zwierzęta,
• ślina, mleko, kał, pasza, woda, żłoby, podłogi, pastwiska, skóra, wełna,
• mięso i jego przetwory nie poddane odpowiedniej obróbce,
• nasienie i zarodki,
• wektory mechaniczne: środki transportu, narzędzia i sprzęt używany przy pracy ze zwierzętami wrażliwymi, ręce, odzież i obuwie obsługi, gryzonie, ptaki,
• odpadki kuchenne.

Ochrona zwierząt przed chorobą

W celu ochrony stada przez wniknięciem wirusa pryszczycy należy pamiętać, żeby zwierzęta wprowadzane do stad muszą pochodzić z wiadomego źródła i być oznakowanie, a jeżeli pochodzą z innego kraju – zaopatrzone w świadectwo zdrowia potwierdzające ich pochodzenie i status zdrowotny. Należy bezwzględnie przestrzegać zasad bioasekuracji.

Występowanie pryszczycy w Polsce

Ostatni przypadek FMD w Polsce stwierdzono w 1971 r. Polska jest uznana za kraj urzędowo wolny od tej choroby przez Światową Organizację Zdrowia Zwierząt (WOAH).

W związku z sytuacją epidemiologiczną w Niemczech, na terenie województwa lubuskiego wprowadzone zostały rygorystyczne kontrole transportów zwierząt wjeżdżające na terytorium Polski. Kontrole prowadzone są przez Policję, Straż Graniczną, Inspekcję Transportu Drogowego, Krajową Administrację Skarbową, we współpracy z Inspekcją Weterynaryjną. Uchybienia w transporcie przesyłek zwierząt, w tym niekompletna dokumentacja lub jej brak, może spowodować zakaz dalszego transportu zwierząt oraz dotkliwe skutki dla organizatora transportu, w tym nakaz zabicia zwierząt.

Główny Lekarz Weterynarii poinformował o stwierdzeniu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej pierwszego ogniska choroby niebieskiego języka, serotyp 3 (BTV-3). Ognisko BT zostało stwierdzone 22 listopada 2024 r. w gospodarstwie utrzymującym bydło mięsne w powiecie wołowskim, województwo dolnośląskie.

Drugie ognisko choroby niebieskiego języka, serotyp 3 (BTV-3) zostało stwierdzone 5 grudnia 2024 r. w gospodarstwie utrzymującym bydło mleczne w powiecie pyrzyckim, w województwie zachodniopomorskim.

Zakażenie wirusem choroby niebieskiego języka (BTV) zgodnie z prawodawstwem UE zalicza się do kategorii chorób podlegających obowiązkowi rejestracji. Powyższe wynika z kategoryzacji chorób opisanej w rozporządzeniu wykonawczym Komisji (UE) 2018/1882, które obowiązuje od 21 kwietnia 2021 r. W związku z powyższym, w gospodarstwach objętych zakażeniem, co do zasady nie wdraża się uśmiercania ani zwierząt zakażonych, ani tym bardziej wszystkich zwierząt. Wyjątkiem od tej reguły jest sytuacja, w której zwierzę z ciężkim przebiegiem choroby nie reaguje na wdrożone leczenie objawowe. W takich przypadkach, humanitarnym postępowaniem jest uśmiercenie zwierzęcia w celu skrócenia jego cierpienia.

Ponadto zaznaczyć należy, że do zakażenia BTV dochodzi w wyniku ukąszenia
zwierzęcia przez zakażone komary z rodzaju kuczmany (Culicoides). Komary te zakażają się pijąc krew zwierząt będących w okresie wiremii. Wirus nie jest przenoszony poprzez produkty pochodzenia zwierzęcego, np. mleko czy mięso. Mięso, mleko, skóry, wełna oraz inne produkty pochodzące od przeżuwaczy nie stanowią zagrożenia dla ludzi oraz dla zwierząt.

Komunikat na stronie Głownego Inspektoratu Weterynarii

W związku z zapotrzebowaniem konsumentów na zakup żywych karpi w okresie przedświątecznym w punktach sprzedaży detalicznej, Główny Lekarz Weterynarii zaleca stosowanie ogólnych zasad w zakresie postępowania z żywymi rybami wynikających z obowiązujących przepisów prawnych:

• ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o ochronie zwierząt (Dz. U. z 2023 r. poz. 1580);
• rozporządzenia Rady (WE) NR 1099/2009 z dnia 24 września 2009 r. w sprawie ochrony zwierząt podczas ich uśmiercania;
• oraz opinii naukowych i statystyki GUS.

Główny Lekarz Weterynarii zaleca, aby sprzedaż ryb odbywała się wyłącznie po uprzednim ich uśmierceniu.

1. Zalecenia dotyczące uśmiercania ryb w punktach sprzedaży detalicznej.
   • Uśmiercanie ryb powinno odbywać się w sposób humanitarny, uwzględniający specyfikę tej gromady kręgowców. Zgodnie z raportem Europejskiego Urzędu ds. Bezpieczeństwa Żywności EFSA do humanitarnych metod ogłuszenia ryb należą metody mechaniczna i elektryczna.
     METODA: uderzenie w część czołową czaszki lub poddanie działaniu prądu elektrycznego powodujące utratę przytomności w połączeniu z uszkodzeniem ośrodkowego układu nerwowego lub przerwaniem rdzenia kręgowego albo dekapitacją.
     MIEJSCE – wydzielone pomieszczenie lub miejsce np. za parawanem, przenośną ścianką lub innym elementem punktu sprzedaży albo namiotu zewnętrznego, który całkowicie zapobiega udziałowi osób postronnych.
     Zgodnie z przepisami ustawy o ochronie zwierząt, zabronione jest uśmiercanie zwierząt kręgowych, w tym również ryb, w obecności dzieci. Jest to zakaz bezwzględny, zagrożony sankcją karną przewidzianą w art. 35 ww. ustawy.
2. Zalecenia dotyczące personelu:
   • ukończone 18 lat,
   • doświadczenie przy hodowli lub chowie ryb albo odbyte szkolenie z zakresu dobrostanu, ogłuszania i uśmiercania ryb (np. szkolenie stanowiskowe),
   • w przypadku dystrybucji ryb z udziałem pośrednika, zapewnia on, aby sprzedawca końcowy był przeszkolony z zakresu dobrostanu, ogłuszania i uśmiercania ryb.
3. Zalecenia dotyczące warunków przetrzymywania żywych ryb:
   • baseny – szczelne, o gładkich ścianach i gładko zakończonych krawędziach,
   • woda – czysta, natlenowana lub napowietrzana; wymiana 1/3 objętości wody basenu co 12 godzin,
   • zagęszczenie – maksymalne zagęszczenie przy stosowaniu natlenowania wody 1kg masy ryby/1l wody,
   • optymalna temp. wody 4 – 6 ºC max 10 ºC,
   • ryby bez widocznych uszkodzeń; ryby posiadające rany i inne uszkodzenia ciała powinny być uśmiercane niezwłocznie po przybyciu do sklepu.
4. Zalecenia dla odbiorców detalicznych dotyczące przenoszenia żywych ryb oraz stosowanych opakowań do przenoszenia zakupionych żywych ryb.
   Zaleca się, aby w przypadku zakupu żywej ryby, opakowanie stosowane do przenoszenia zawierało wodę. Podstawowe znaczenie ma zapewnienie możliwości przyjęcia naturalnej pozycji ciała, dlatego kluczowym jest rozmiar opakowania, tak aby ryba nie znajdowała się w nienaturalnej pozycji lub nie była wygięta bez możliwości zmiany pozycji – dotyczy to w szczególności pojemników o sztywnych ścianach. Z uwagi na brak możliwości stałego napowietrzania, ilość wody w opakowaniu powinna być co najmniej w stosunku 1:2 masy karpia do objętości wody. Należy unikać uszczelniania, czy zamykania opakowania, aby umożliwić swobodny dopływ powietrza. Zaleca się, aby czas przenoszenia żywej ryby z miejsca zakupu był jak najkrótszy.

Lubuski Wojewódzki Lekarz Weterynarii informuje o stwierdzeniu na terenie województwa lubuskiego ognisk wysoce zjadliwej grypy ptaków u ptaków dzikich nr 1, 2, 3, 4, na podstawie wyników badań laboratoryjnych wykonanych przez Państwowy Instytut Weterynaryjny – Państwowy Instytut Badawczy (PIWet – PIB) w Puławach.

Ognisko nr 1 zostało stwierdzone 18 listopada 2024 r. u łabędzia niemego znalezionego w miejscowości Nowa Sól, gmina Nowa Sól, powiat nowosolski.

Ognisko nr 2 zostało stwierdzone 19 listopada 2024 r. u dwóch łabędzi niemych znalezionych w miejscowości Siedlisko, gmina Siedlisko, powiat nowosolski.

Ognisko nr 3 zostało stwierdzone 21 listopada 2024 r. u łabędzi niemych znalezionych w Kanale Lubońskim w okolicach pompowni w Uradzie, gmina Cybinka, powiat słubicki.

Ognisko nr 4 zostało stwierdzone 28 listopada 2024 r. u łabędzi niemych znalezionych w lokalizacji 52.808869, 15.055500 (jezioro Marwicko), gmina Lubiszyn, powiat gorzowski.

Służby weterynaryjne wdrożyły wszystkie procedury zwalczania choroby przewidziane w przypadku wystąpienia wysoce zjadliwej grypy ptaków u drobiu, zgodnie z rozporządzeniem delegowanym Komisji (UE) 2020/687 z dnia 17 grudnia 2019 r.